zawartosc numeru 14-15/2011
XXIV Kongres Techników Polskich
Odbywający się 24 i 25 maja w Łodzi XXIV Kongres Techników Polskich zgromadził ponad 600 uczestników, a główne hasło tego najważniejszego dla środowiska technicznego wydarzenia w skali kilku lat brzmiało „Technika społeczeństwu wiedzy”. Organizatorami Kongresu byli: Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT, Rada Główna Instytutów Badawczych oraz Akademia Inżynierska w Polsce. Współudział w organizacji miały także: uczelnie techniczne skupione w Konferencji Rektorów Polskich Uczelni Technicznych, Polska Izba Zaawansowanych Technologii oraz Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
Henryk Piekut
Debata transportowa na XXIV Kongresie Techników Polskich obfitowała w wyjątkowo zróżnicowane głosy, gdyż w polskiej infrastrukturze transportowej nie ma obszaru, który nie wymagałby naprawy. Główne przesłanie Raportu, który zaprezentował w skrócie przewodniczący Rady Ekspertów prof. Jerzy Kisilowski, nie wzbudziło kontrowersji; równomierny rozwój powinien uwzględniać potrzeby wszystkich gałęzi transportu (ze szczególnym uwzględnieniem zaniedbanej kolei). Statystyki są dla infrastruktury miażdżące.
Zygmunt Jazukiewicz
Rada Ekspertów ds. Energetyki, pod kierunkiem Andrzeja Boronia, sekretarza generalnego SEP, przygotowała materiał dotyczący strategicznych dylematów bezpieczeństwa energetycznego. O niektórych z nich mówiono podczas panelu energetycznego, któremu przewodził prof. dr hab. inż. Maciej Pawlik (Politechnika Łódzka), współprzewodniczący Rady Ekspertów.
Jerzy Bojanowicz
Świat wydaje na prace badawczo-rozwojowe 800 mld euro rocznie, Polska 700 mln euro, czyli ponad tysiąc razy mniej. Poprawa tego stanu wymaga działań tyleż niekonwencjonalnych co radykalnych.
Irena Fober
Uchwała XXIV Kongresu Techników Polskich
INŻYNIER
Mistrz Techniki FSNT_NOT 2010/2011
Podczas Sesji Finalnej XXIV Kongresu Techników Polskich (Łódź 24-25 maja 2011 r.) ogłoszono wyniki i wręczono nagrody pierwszej po wznowieniu edycji Konkursu Mistrz Techniki FSNT-NOT.
Ocalić od zapomnienia
Z Pawłem ŁUKAWSKIM, miłośnikiem zabytkowej polskiej motoryzacji, rozmawia Kazimierz Okraszewski.
Demolka trwa
EDUKACJA
Wyzwania dla opiekunów
Szczególnie cenne są inicjatywy adresowane do młodzieży. Innowacje techniczne mogą być wynalazkami i mieć zdolność patentową. Stąd tak wielkie znaczenie problematyki ochrony własności intelektualnej, a zwłaszcza przemysłowej, dla powodzenia i efektywności wszelkich przedsięwzięć innowacyjnych, w tym szczególnie w dziedzinie techniki – z listu prezes Urzędu Patentowego RP, dr Alicji Adamczak skierowanego do uczestników XXXVII Olimpiady Wiedzy Technicznej.
Jerzy Bojanowicz
Domowe inspiracje
Dwa tygodnie przed rozpoczęciem wakacji do Warszawskiego Domu Technika przyjechali uczniowie z całej Polski. Być może wśród nich są przyszli wynalazcy, inżynierowie, od których zależeć będzie innowacyjność naszej gospodarki.
Na razie jednak pomysły czerpią z bliskiego otoczenia. Uczennice 5 klasy Szkoły Podstawowej nr 307 im. Króla Jana III Sobieskiego w Warszawie ukryły w pluszowej przytulance komórkę, i tak dzięki poduszkobajce samograjce można posłuchać na dobranoc bajki czytanej przez mamę.
if
Odratowana spuścizna
Reforma rolna z 1944 r. uszczęśliwiła chłopów, nadając im pańską ziemię na własność. Wraz z likwidacją ziemiaństwa w ruinę obróciło się wiele „bezpańskich” zamków, pałaców, dworów, folwarków, młynów. Z 20 tys. budowlanych perełek architektury ziemiańskiej w sposób nieodwracalny zostało zniszczonych 17 tys.Ocalały magnackie pałace przejęte przez państwo na muzea, ambasady, domy kultury, ośrodki zdrowia, szkoły czy przedszkola. Ale też nie wszystkie dotrwały do dziś w dobrym stanie. Wiele uległo dewastacji, zniszczono również piękne parki otaczające te obiekty.
Zofia Lech
Maluch Skody
Fabia, popularny, szczególnie na polskim rynku, model należący do segmentu B, jest produkowana od 1999 r. jako następca Skody Felicii. Samochód, choć był krytykowany za mało wyszukaną, niezbyt urodziwą linię oraz kiepskie wykończenie, odniósł duży sukces rynkowy. Fabia znalazła już ponad 2 mln nabywców.Skoda Fabia została zaprezentowana po raz pierwszy na salonie samochodowym we Frankfurcie jesienią 1999 r. Zbudowana została na płycie podłogowej VW A04, którą dzieli z SEAT-em Ibizą, SEAT-em Cordobą i VW Polo. W skład startowej gamy silników wchodziły jednostki 1.0 (50 KM), 1.4 8V (60 i 68 KM), 1.4 16V (75 i 100 KM), 1.9 SDI 8V (64 KM) oraz 1.9 TDI (101 KM).
jt
INNOWACJE
Podczas odbywającego się 6-7 czerwca w Centrum Nauki „Kopernik” w Warszawie II Kongresu Innowacyjnej Gospodarki wręczono Nagrody „Innovatica” Prezesa Krajowej Izby Gospodarczej. W kategorii „Innowacyjna Osobowość” nagrodę za inicjatywę powołania Centrum Innowacji NOT otrzymał wiceprezes FSNT-NOT prof. dr hab. inż. Józef Suchy.
Nanoemulsje w przewchowalnictwie składników bioaktywnych
W ciągu najbliższych 10 lat na rynek trafią nowoczesne rozwiązania nanotechnologiczne, w tym również w sektorze produkcji żywności, suplementów diety, nutraceutyków i przechowalnictwie bioskładników, które są ważnym komponentem funkcjonalnym wielu produktów, nie tylko przemysłowych, chemicznych, kosmetycznych, ale również dopuszczonych do spożycia.
Krzysztof Kryża, Dominik Stencel, Sebastian Barejsza, Grzegorz Szczepanik
Zmęczenie samolotu
Jak wykazały badania specjalistów amerykańskiego Biura Bezpieczeństwa Transportu, którzy w ciągu 40 lat zbadali ponad 500 wypadków lotniczych, najczęstszą przyczyną katastrof lotniczych jest błąd człowieka. Za połowę wypadków odpowiedzialni są piloci, do 10% przyczynia się obsługa naziemna. Lecz 40% katastrof ma swoje źródło w awarii urządzeń albo uszkodzeniu materiałów. Wyeliminowaniem tych ostatnich zajęli się z powodzeniem badacze.
Maciej Kamyk
NAUKA
Równać do najlepszych
Z opublikowanego przez INE PAN „Raportu o innowacyjności gospodarki Polski w 2010 roku” wynika, że w latach 1989-2008 przyznano 33 048 patentów na 54 189 zgłoszonych. Natomiast w Urzędzie Patentowym RP przedsiębiorstwa zarejestrowały w 2009 r. 340 patentów. Liderem jest ABB Sp. z o.o., która w latach 2005-09 uzyskała 63 patenty.Aby uzmysłowić sobie pozycję Polski na światowej mapie innowacyjności, warto te liczby porównać z dokonaniami największych mających w Polsce swoje oddziały wybranych światowych koncernów, które w różny sposób wspomagają polską naukę.
jb
Festiwal z bakteriami i dźwiękiem
Naczelna Organizacja Techniczna w Łodzi od samego początku jest współorganizatorem odbywających się co roku w tym mieście Festiwali Nauki, Techniki i Sztuki. Podczas 11. edycji, która trwała od 11 do19 kwietnia br., Stowarzyszenie Elektryków Polskich, Stowarzyszenie Włókienników Polskich, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, Stowarzyszenie Polskich Chemików Kolorystów, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego oraz Stowarzyszenie Polski Ruch Czystszej Produkcji przygotowały 14 imprez festiwalowych. Autorami wielu z nich są młodzi ludzie, którzy już związali się z inżynierskim ruchem stowarzyszeniowym.
if
Rząd nie stworzy polskiej Nokii
Dwudniowy Kongres Innowacyjnej Gospodarki, organizowany w tym roku po raz drugi przez Krajową Izbę Gospodarczą, miał bogaty program i oprawę (po raz pierwszy w Centrum Nauki „Kopernik”). Podsumował wyczerpująco wszelkie problemy z innowacjami i trudno sobie chyba wyobrazić silniejszy czynnik nacisku na Sejm w kierunku przyjęcia korzystnych regulacji. Ale czy Sejm znajdzie przed wyborami czas na zajęcie się tym obszarem?Już sesja otwierająca wykazała świetne przygotowanie panelistów; sypali jak z rękawa świeżymi przykładami wielkich sukcesów i porażek polskiej wynalazczości. Rej wodził wicepremier Waldemar Pawlak, który już na wstępie stwierdził konieczność wsparcia innowacyjności w systemie podatkowym (tak!). [Tiile]Uzdrowiskowy las otwarty.
jaz
Uzdrowiskowy las otwarty
Do niedawna lasy przyciągały głównie zbieraczy runa leśnego. Od końca maja, gdy pojawiały się pierwsze poziomki, ciągnęli do lasów zbieracze jagód, malin, jeżyn czy borówki i żurawiny, a od sierpnia do późnej jesieni, gdy na koniec zbiera się gąski i opieńki, trwało polskie grzybobranie. To runo leśne, zwłaszcza czarne jagody i grzyby, stanowiło i stanowi nadal istotne źródło dochodów dla wielu rodzin zamieszkałych w ubogich rejonach wiejskich. Są też osoby, które potworzyły firmy zajmujące się przetwórstwem, handlem i eksportem runa leśnego, robiąc na tym niezłe interesy.
Henryk Piekut
Dla nowoczesnych rycerzy
GOSPODARKA
ECOLABEL wszedł do Polski
Oznakowanie ekologiczne Unii Europejskiej – Ecolabel jest głównym oficjalnym europejskim wyróżnieniem przyznawanym wyrobom spełniającym wyższe normy środowiskowe. Znak ten został ustanowiony w 1992 r., ale dość długo trwało jego wdrożenie.
Henryk Piekut
Prąd nie cuchnie
Gdy oglądałem biogazownię w Uniechówku, dziwiłem się, że tak proste rozwiązania techniczne musiały tak długo czekać na wdrożenie w Polsce. W Niemczech ich liczbę mierzy się w tysiącach, a u nas w… sztukach.
Henryk Piekut
Od silosa do glokalu
Jedna z głównych debat tegorocznego Światowego Dnia Społeczeństwa Informacyjnego odbyła się pod patronatem prezydenta, po raz pierwszy w pałacu, co już wskazuje na jej wysokie miejsce w hierarchii. Istotnie – nie mówiono tu o tak prozaicznych sprawach jak technologie, „gęstość telekomunikacyjna” czy internet szerokopasmowy. Mówiono o tym, w jakim świecie właściwie żyjemy, i na ile już pojęcie „społeczeństwo informacyjne” równa się społeczeństwu obywatelskiemu.
jaz
Daleka medycyna
Parę miesięcy temu w jednym z warszawskich szpitali umarła 45-letnia pacjentka, która cztery dni czekała na opis zdjęć tomografii komputerowej. W piątek po południu nie było na dyżurze radiologa, potem był weekend, więc specjalista w szpitalu też nie pracował. To dramatyczne wydarzenie analizowano później wielokrotnie, zawsze jednak według starych reguł organizacji służby zdrowia. Gdyby jednak kilkanaście publicznych warszawskich szpitali znalazło się w nowoczesnym systemie telemedycznym, nie byłoby problemu nieobecności lekarza.
if
Europejskla Agenda Cyfrowa
W ramach obchodów Światowego Dnia Społeczeństwa Informacyjnego w Sali Kolumnowej Sejmu RP zorganizowano konferencję pt. „Miejsce i rola Polski w realizacji programu Europejskiej Agendy Cyfrowej”, nad którą patronat objęli marszałek Sejmu Grzegorz Schetyna oraz Sejmowa Komisja Innowacyjności i Nowych Technologii. Celem Europejskiej Agendy Cyfrowej (EAC) jest wyznaczenie kierunków rozwoju i działań w obszarze społeczeństwa informacyjnego, pozwalających na maksymalne wykorzystanie potencjału nowoczesnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych, w tym w szczególności internetu.
jb
Narzędzie decyzyjne
POWIEW petabajtów
Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego (ICM UW) będzie pierwszym w Polsce ośrodkiem wykorzystującym oraz udostępniającym system IBM Blue Gene/P. Na podstawie zawartego 9 maja 2011 r. porozumienia z IBM, który jest głównym partnerem technologicznym, będzie on wykorzystywany w obliczeniach prowadzonych w ramach Programu Obliczeń Wielkich Wyzwań Nauki i Techniki – POWIEW.
Jerzy Bojanowicz
Wynalazczyni 2011
Stałe pozycje
Co Pan na to, inżynierze? Przegląd laureatem MTP
Nasz komentarz. Pod naszym przewodem
Recenzja PT. Non omnis moriar, Sadźcie drzewa, Zarobić na drzewach. Kolejki wąskotorowe Wrocławia i okolic
Niebo nad głową. Ze słońcem w roli głównej
Było, minęło. Trudne rachunki
145 lat Przeglądu Technicznego: Teleautograph
Filozofia pojęć technicznych (6): Poziomnica
Wino dla inżyniera (76): Commandaria i inne
Parlament 500 milionów. Różne stawki dla ciężarówek. Zamiast telewizji internet
Złoty Inżynier 2011 – kandydaci: Jerzy Marczewski, Marek St. Węglowski
Wątpię, więc jestem. W dobre ręce